Ilgaz Fakıoğlu
Dikeyin zaferi: 2020’nin en iyi 9 ‘scrollytelling’ içeriği
“Storytelling to scrollytelling” sevdiğim bir kalıp. Hem hikâyenin yeni konumunu göstermesi açısından hem de görselleştirme/kürasyon konseptini aktarması açısından doğru bir tanımı ifade ediyor. Scrollytelling gibi dikey içerik kurgularının kürasyon modelinde zirveye geçtiği yıl kanımca 2018-2019 süreciydi. 2020 genel olarak veri görselleştirme ve hikâyesiyle büyüyen bir scrollytelling mimarisine yönelik örnekler sundu. Covid-19 bağlamında merkezileşen hikâyelerle örülü liste içerikte kendi beğenim çerçevesinde bir “seçki” oluşturdum. Hikâye anlatıcılığının hem model hem de içerik mimarisi olarak önde gelen oyuncusu olan Scrollytelling’lerin 2021’le birlikte Türkiye’deki merkez medyaya da sıçrayacağını, stüdyo yapılarının artık pek de yeni olmayan bu modeli kürasyonlarda değerlendireceğini düşünüyorum.

‘Reconstructing Journalistic Scenes in 3D’
Olay değerlendirmesinde 2 boyutlu kamera merceğinden ziyade 3 boyutlu görsel kapsamının, gazeteciliğe yönelik işlevini ortaya koyan scrollytelling; render ve pinli mimarisiyle de bağlamında sunduğu konu hakkında interaktif bir yapı sunuyor. İçerik; 3 boyutlu içerik mimarlerinin giderek gazeteciliğe ve habere taşınacağı yakın gelecekteki olası pozitif yaklaşımlara da şimdiden göz gezdiriyor.
Başarılı noktası
Tasarımla birlikte gazeteciliğe yeni bir modeli gösterebilmesi
Kısıtla da olsa interaktif bir yapı sağlaması
‘Why did the Kursk sink?’
2000 yılında Barent Denizi’ndeki kaza nedeniyle batan Kursk denizaltısına dair bir dosya hikâye niteliği sunan içerik; mimarisindeki dikeylikle, denizin altı arasındaki konumlanmayı birleştirerek doğru bir anlam bağdaştırıcılığı kuruyor. Scrollytelling’lerin dosya hikâye ve tarih-dosya içeriklerini okuyucuya aktarmadaki başarısına yönelik doğru bir örnek.
Başarılı noktası
Informative-bilgilendirici bir konuda bağdaştırıcılık sunabilmesi
‘Milk country’
ABD’nin Vermont eyaletindeki tarım, zirai çalışmalara odaklanan Scrollytelling kurgusu, içerisindeki dikey yapıya uygun haritalandırma/görsel rota/veri hikâyesi yapısıyla öne çıkıyor.
Başarılı noktası
Kürasyon yapısının dolu olması
‘Media Election’
ABD’deki 2020 seçimleri öncesi siyasi aktörlerin haber döngülerindeki rolüne ve medya görünürlüklerine odaklanan içerik; medya ve gündem belirleme (setting agenda) kavramları üzerinden Trump’ın seçimi kazanacağına yönelik bir öngörüde bulunuyor. (Tahmin yanlış)
Başarılı noktası
Dikey galeri yapısıyla görselleştirmelerin uyumu
‘Midwam’
Esasında bir jenerik site olan Midwam, benim son zamanlarda gördüğüm en doğru ses entegrasyonu-scroll denklemine sahip. Tasarımsal boyutun oldukça güçlü olduğu dikey yapıda, duygusal tonla birlikte jenerik bir landing-page alanının nasıl olması gerektiği gösteriliyor.
Başarılı noktası
Ses entegrasyonu-görsel alegori uyumu
‘Why our future depend on the fate of birds’
Allbirds’in T-Brand’le birlikte oluşturduğu sponsorlu içerik, kuş türlerinin ekosistemdeki rolünden bahsediyor. Animasyon ve render yapılarının da sayfada bulunması, tasarıma güç veren bir yapı oluşmasını sağlıyor.
Başarılı noktası
Render ve mimari uyumu. Native içerik yapısının habercilik içerisindeki doğru kullanımı.
‘Browser history’
Squarespace üzerinden oluşturulmuş bir mikro-site olan “Browser History” için Squarespace’de sayfa açan bloglar ve kişiler üzerinden bir persona çalışması denilebilir. 2020’de yapılmış belki de en geniş kapsamlı scrollytelling olan mikro-site içerisinde illüstrasyonlar da oldukça başarılı.
Başarılı noktası
Her anlamda üst-düzey bir scrollytelling olması.
‘Privacy preserving proximity tracing’
2020; Covid-19 bağlamındaki hikâyelerin, veri görselleştirme ve scrollytelling kurgusuyla birlitke gazeteciliğin anlam sınırlarını genişlettiği bir sene oldu. Virüsün yayılmasını yavaşlatmaya ve sağlık sistemleri üzerindeki baskıyı hafifletmeye yardımcı olan takip sistemleri ve “tracing” uygulamaları hakkında dosya hikâye sunan bu içerik, takip sistemlerinin salgını kontrol etmedeki boyutuna da değiniyor.
Başarılı noktası
Güncele yönelik bir bağlam sunabilmesi ve üst düzey scrollytelling mimarisi
‘Vaccine bootcamp’
Covid-19 kapsamındaki aşı yarışlarına değinen scrollytelling, temel olarak aşıların genel karakterlerine, farklılıklarına ve bağışıklık sistemine olan etkisine de değiniyor. Aşıya yönelik yaklaşımları belirli konseptlerde toplaması da içeriğe ekstra bir nitelik kazandırıyor.
Başarılı noktası
Güncele yönelik bir bağlam sunabilmesi